【台語世界／錄音】是美女á-sī猛虎？

文、錄音／王淑珍
“是美女á-sī猛虎？” Chit ê故事是19世紀美國一ê有夠hiúmò (humor) ê作家Frank Stockton寫- -ê，是一篇真出名ê短篇故事，一ê 無寫結尾ê “open ending” ê故事。Frank Stockton寫ê 囡仔古tī hit ê年代算是比較khah創新- -ê，真受歡迎，時行beh幾á十年。

故事是án-ne :
真久以前，有一ê半野蠻，半開化ê國王，伊統治國家ê方式kah別ê國王無仝款。伊下令，叫人起造一ê規模真大、圓形ê比賽場(Arena)，做公共場所。M̄-kú，chit ê比賽場m̄是hō͘人民提來做運動用- -ê，有伊特別ê用途。Nā是有人被告，講伊犯罪，chit ê人tio̍h會hō͘衛兵lia̍h- -起來，chhoā去比賽場，khiā tiàm廣場ê正中央，tī國王kah在場人民ê注目之下，接受審判。比賽場有nn̄g扇一模一樣ê門，被告必須要家己做決定，選擇beh phah開tó 一扇門。

其中一扇門ê後面是一隻iau-sah-sah koh hiông-kài-kài ê猛虎。Nā放伊出- -來，被告定著會hō͘ chit隻猛虎拆食落腹，穩死無活- -ê。Chit ê選擇ê結果代表被告是有罪- -ê。

另外hit扇門ê後面，是一ê美麗ê女士。Nā準被告選擇chit扇門，代表伊無罪，thang kap chit ê美女結婚。M̄管被告已經結婚á-sī猶未結婚，lóng無要緊。國王會當場為in 舉辦婚禮，hō͘ chit對新婚 ê 翁仔某做陣離開。

國王設chit條法律，用chit種 “chhiàng-suh chhiàng-suh” ê sńg法hō͘被告接受運命ê審判。Chit條法律，tī國內通人知，所有ê人民lóng 通去現場看審判ê過程。眾人已經lóng看kah koàn-sì koàn-sì，mā認定thang用chit款粗魯、殘忍ê方式來走chhoē「正義」、展現「正義」。審判ê過程m̄-nā bē拖沙，koh無人憐憫。

有一工，國王發現伊ê 寶貝查某kiáⁿ去愛tio̍h一ê不止á緣投ê少年家。Chit ê少年家ê社會階級無koân，國王無愛公主嫁hō͘低層ê平民。Tio̍h chhìn-chhái chhoē一ê 罪名kā chit ê少年家關入去監獄，thèng候審判。Án-ne，chit ê少年家nā無hō͘ 猛虎拆食落腹，mā會chhoā國王安排ê 美女做某，絕對無機會kap公主結婚。

公主利用伊ê 權勢派人去探聽消息。Tó一扇門後面是虎，tó一扇門後面是美女，伊已經真清楚。可恨ê是，hit ê美女竟然是伊在來上討厭、上怨妒ê人。

審判tit beh開始啊，公主坐tī國王ê身邊，kui ê心肝亂chhau-chhau，徘迴tī愛情kah私心之間。伊目屎kâm tī目墘，m̄ chai beh按怎面對chit 場審判。伊m̄ chai-iáⁿ家己kám有法度接受伊意愛ê人去chhoā伊ê對敵，mā m̄ chai-iáⁿ家己kám忍心目睭金金看伊意愛ê人去hō͘ 猛虎活活咬- -死? 審判ê方式雖然真簡單，beh做決定進前ê選擇soà chiah-ni̍h-á為難。

少年家khiā tī廣場ê中央á，目睭看tùi公主hit pêng去，等公主hō͘ 伊一ê暗示。所有ê民眾mā tiām-tiām-á leh等，等beh聽chit ê少年家命運ê聲音出現。Chit時，少年家ê運命已經m̄是伊家己ê運命。伊看tio̍h公主一滴目屎tī日頭kha圓圓光光像真珠，ùi chhùi-phoé lìn- -落來，滴tī胸前。伊用疼惜ê眼神hō͘公主一ê無人發現ê笑容，正手gia̍h- -起來，kí tùi nn̄g扇門其中ê一扇門hit pêng去，一點á to̍h無躊躇。

Hit扇門ê後面到底是美女á-sī猛虎leh?

Chit ê故事到chia為止，結尾tio̍h hō͘ ta̍k-ê隨人去思考，隨人去發揮lò͘。

台灣字（白話字）版
Sī Bí-lú á-sī Béng-hó͘?

“Sī Bí-lú á-sī Béng-hó͘?” Chit ê kò͘-sū sī 19 sè-kí Bí-kok chi̍t ê ū-kàu hiúmò (humor) ê chok-ka Frank Stockton siá—ê. Sī chi̍t phiⁿ chin chhut-miâ ê té-phiⁿ kò͘-sū, chi̍t ê bô siá kiat-bóe ê, “open ending” ê kò͘-sū. Frank Stockton siá ê gín-á-kó͘ tī hit ê nî-tāi sǹg sī pí-kàu khah chhòng-sin- -ê, chin siū hoan-gêng, sî-kiâⁿ beh kúi-á cha̍p nî.

Kò͘-sū sī án-ne:
Chin-kú í-chêng, ū chi̍t ê poàⁿ iá-bân, poàⁿ khai-hoà ê kok-ông. I thóng-tī kok-ka ê hong-sek kap pa̍t-ê kok-ông bô kâng-khoán. I hā-lēng, kiò lâng khí-chō chi̍t ê kui-bô͘ chin toā, îⁿ-hêng ê pí-sài-tiûⁿ (Arena), chò kong-kiōng tiûⁿ-só͘. M̄-kú, chit ê pí-sài-tiûⁿ m̄-sī hō͘ jîn-bîn the̍h-lâi chò ūn-tōng iōng- -ê, ū i te̍k-pia̍t ê iōng-tô͘. Nā-sī ū lâng pī kò, kóng i hoān-choē, chit ê lâng tio̍h ē hō͘ oē-peng lia̍h- -khí-lâi, chhoā khì pí-sài-tiûⁿ, khiā tiàm kóng-tiûⁿ ê chiàⁿ tiong-ng. Tī kok-ông kah chāi-tiûⁿ jîn-bîn ê chù-ba̍k chi hā, chiap-siū sím-phoàⁿ. Pí-sài-tiûⁿ ū nn̄g sìⁿ it-bô͘ it-iūⁿ ê mn̂g, pī-kò pit-su-iàu ka-kī chò koat-tēng, soán-te̍k beh phah-khui tó chi̍t sìⁿ mn̂g.

Kî-tiong chi̍t sìⁿ mn̂g ê āu-bīn sī chi̍t chiah iau-sah-sah koh hiông-kài-kài ê béng-hó͘. Nā pàng i chhut- -lâi, pī-kò tiāⁿ-tio̍h ē hō͘ chit chiah béng-hó͘ thiah-chia̍h lo̍h-pak, ún-sí bô oa̍h- -ê. Chit ê soán-te̍k ê kiat-kó tāi-piáu pī-kò sī ū-choē- -ê.

Lēng-goā hit sìⁿ mn̂g ê āu-bīn, sī chi̍t ê bí-lē ê lú-sū. Nā-chún pī-kò soán-te̍k chit sìⁿ mn̂g, tāi-piáu i bô chhoē, thang kap chit ê bí-lú kiat-hun. M̄-koán pī-kò í-keng kiat-hun á-sī iáu-boē kiat-hūn, lóng bô iàu-kín. Kok-ông ē tong-tiûⁿ ūi in kí-pān hun-lé, hō͘ chit tùi sin-hun ê ang-á-bó͘ chò-tīn lī-khui.

Kok-ông siat chit tiâu hoat-lu̍t, iōng chit chióng “chhiàng-suh chhiàng-suh” ê sńg-hoat hō͘ pī-kò chiap-siū ūn-miā ê sím-phoàⁿ. Chit tiâu hoat-lu̍t, tī kok-lāi thong lâng chai, só͘-ū ê jîn-bîn lóng thang khì hiān-tiûⁿ khoàⁿ sím-phoàⁿ ê koè-thêng. Chèng-lâng í-keng lóng khoàⁿ kah koàn-sì koàn-sì, mā jīn-tēng thang iōng chit khoán chho͘-ló͘, chân-jím ê hong-sek lâi cháu-chhoē “chèng-gī”, tián-hiān “chèng-gī”. Sím-phoàⁿ ê koè-thêng m̄-nā bē thoa-soa, koh bô-lâng liân-bín.

Ū chi̍t kang, kok-ông hoat-hiān i ê pó-poè cha-bó͘-kiáⁿ khì ài tio̍h chi̍t ê put-chí-á iân-tâu ê siàu-liân-ke. Chit ê siàu-liân-ke ê siā-hoē kai-kip bô koân, kok-ông bô ài kong-chú kè hō͘ kē-chàn ê pêng-bîn. Tio̍h chhìn-chhái chhoē chi̍t ê choē-miâ kā chit ê siàu-liân-ke koaiⁿ ji̍p-khì kaⁿ-ga̍k, thèng-hāu sím-phoàⁿ. Án-ne, chit ê siàu-liân-ke nā bô hō͘ béng-hó͘ thiah-chia̍h lo̍h-pak, mā ē chhoā kok-ông an-pâi ê bí-lú chò bó͘. Choa̍t-tuì bô ki-hoē kap kong-chú kiat-hun.

Kong-chú lī-iōng i ê koân-sè phài lâng khì thàm-thiaⁿ siau-sit. Tó chi̍t sìⁿ mn̂g āu-bīn sī hó͘, tó chi̍t sìⁿ mn̂g āu-bīn sī bí-lú, i í-keng chin chheng-chhó. Khó-hūn ê sī, hit ê bí-lú kèng-jiân sī i chāi-lâi siōng thó-ià, siōng oàn-tò͘ ê lâng.

Sím-phoàⁿ tit-beh khai-sí ah, kong-chú chē tī kok-ông ê sin-piⁿ, kui-ê sim-koaⁿ loān-chhau-chhau, pâi-hoê tī ài-chêng kap su-sim chi-kan. I ba̍k-sái kâm tī ba̍k-kîⁿ, m̄-chai beh án-choáⁿ bīn-tùi chit tiûⁿ sím-phoàⁿ. I m̄ chai-iáⁿ ka-kī kám ū hoat-tō͘ chiap-siū i ì-ài ê lâng khì chhoā i ê tuì-te̍k, mā m̄ chai-iáⁿ ka-kī kám jím-sim ba̍k-chiu kim-kim khoàⁿ i ì-ài ê lâng khì hō͘ béng-hó͘ oa̍h-oa̍h kā- -sí? Sím-phoàⁿ ê hong-sek sui-jiân chin kán-tan, beh chò koat-tēng chìn-chêng ê soán-te̍k soà chiah-ni̍h-á uî-lân.

Siàu-liân-ke khiā tī kóng-tiûⁿ ê tiong-ng-á, ba̍k-chiu khoàⁿ tùi kong-chú hit pêng khì, tán kong-chú hō͘ i chi̍t ê àm-sī. Só͘-ū ê bîn-chiòng mā tiām-tiām-á leh tán, tán beh thiaⁿ chit ê siàu-liân-ke miā-ūn ê siaⁿ-im chhut-hiān. Chit-sî, siàu-liân-ke ê ūn-miā í-keng m̄-sī i ka-kī ê ūn-miā. I khoàⁿ tio̍h kong-chú chi̍t tih ba̍k-sái tī ji̍t-thâu kha îⁿ-îⁿ kng-kng chhiūⁿ chin-chu, ùi chhùi-phoé lìn- -lo̍h-lâi, tih tī heng-chêng. I iōng thiàⁿ-sioh ê gán-sîn, hō͘ kong-chú chi̍t ê bô lâng hoat-hiān ê chhiò-iông, chiàⁿ-chhiú gia̍h- -khí-lâi, kí tùi nn̄g sìⁿ mn̂g kî-tiong ê chi̍t sìⁿ mn̂g hit pêng khì. Chi̍t tiám-á to̍h bô tiû-tû.

Hit sìⁿ mn̂g ê āu-bīn tàu-té sī bí-lú á-sī béng-hó͘ leh? Chit ê kò͘-sū kàu chia ûi-chí, kiat-boé tio̍h hō͘ ta̍k-ê sûi-lâng khì su-khó, sûi-lâng khì hoat-hui lo͘h.

讀hōo你聽