文化台語文【台語世界/錄音】我ê C...

【台語世界/錄音】我ê Chhit-thô伴

Date:

文、錄音/A-ka

 

我bat聽阿爸講- -過,伊細漢tòa tī庄腳,有真濟chhit-thô伴。除了厝裡ê兄弟姊妹kap學校ê同學以外,iáu有濟濟厝邊頭尾ê囡仔伴。Ta̍k工四界lōa-lōa-sô,看是beh跳索仔、sńg珠仔、ī尪仔標,á是beh扮公伙仔、釘kan-lo̍k、放風吹。只要出聲hoah- -一下,隨時lóng有一大陣死忠兼換帖ê chhit-thô伴會走óa- -來,大家相招來去sńg,實在使人真懷念!

聽著阿爸按呢講,hō͘我足欣羨。因為大部份ê時間,我是tī都市大漢- -ê。平常時仔lóng關tiàm厝內。我唯一ê chhit-thô伴,著是阮兜hit隻狗仔「Lucky」。伊是阮阿母tī公司ê門腳口khioh著- -ê。Hit當陣,iáu真細隻,看- -起來chiah出世無gōa久,m̄知啥物原因hō͘人放生,sòa來離開in媽媽ê身軀邊。阮阿母看伊可憐,kā伊抱轉來飼。「Lucky」愈飼愈大隻,mā愈來愈愛sńg。Tng teh發嘴齒ê時,上愛烏白咬物件。淺拖仔、桌仔腳、椅仔koaiⁿ ta̍k項咬,特別是我ê布鞋仔,伊上愛,tiāⁿ-tiāⁿ hō͘伊咬kah歹歹- -去。

「Lucky」身軀頂ê毛烏lu-lu koh澎sai-sai,目睭圓lìn-lìn,生做古錐、活骨koh gâu sai-nai,性地乖巧koh溫純。M̄管大人á是囡仔,lóng真愛kap伊sńg,有伊tī leh ê所在,不時lóng會聽著真濟笑聲。伊kap阮tàu-tīn生活,親像阮兜ê一份子,阮tiāⁿ-tiāⁿ chhōa伊四界pha-pha走。人講:「狗仔是人類上死忠ê朋友。」Chit句話講了一點仔tō無m̄著,伊chiâⁿ gâu顧厝。 Nā有生份人來阮兜,伊著會ngauh! ngauh! ngauh! 直直吠無停。規家伙仔大大細細lóng真疼惜- -伊。

雖罔「Lucky」kan-ta是一隻狗仔,m̄-kú我kap伊ê感情比任何人koh-khah親。會記得前幾冬仔,阮小妹tú仔出世,阿母無閒teh chhōa小妹,無法度像早前仝款,全精神照顧- -我。阿爸ê khang-khòe mā無閒chhih-chhih,我只好暫時轉去庄腳,kap阿媽同齊tòa。好ka-chài!有「Lucky」陪伴我,ta̍k暗beh睏ê時,我一定ài kā伊lám-tiâu leh,chiah有法度睏。阮暝日做伙,m̄管我行到tó位,伊著tòe到tó位。有伊做伴ê日子,bē-su食著糖含仔仝款,hit種甜but-but ê好滋味,hō͘人歡喜心花開。

便nā去學校,我lóng期待趕緊放學,thang轉去kap「Lucky」chhit-thô。我一下到厝,冊包tàn leh,著會先kā伊飼hō͘飽,牽伊去公園散步。Ta̍k遍出門,伊lóng走足緊- -ê,連我騎鐵馬mā jiok bē著。「Lucky」上愛sńg球,m̄管我kā球khian去gōa遠ê所在,伊lóng會發揮走百米ê好功夫,真緊著kā球咬轉來hō͘- -我,尾溜koh一直搖,看起來chiâⁿ有冠軍ê pān。伊sńg球lóng sńg bē siān,有時陣,我會刁工kā球偷偷仔藏- -起來,hō͘伊kap球bih-sio-chhōe。伊真巧,鼻仔koh真利,chia鼻hia鼻,球liâm-mi著chhōe著ah,實在有夠厲害!Kap伊做伙sńg,tiāⁿ-tiāⁿ會bē記得時間,lóng到日頭beh落山ah,chiah知影thang轉去厝裡食暗頓。

我快樂ê時陣,會唱歌pun「Lucky」聽。伊會ná聽ná se̍h-lin-long,bē-su teh跳舞仝款,跳kah嘴仔開開,嘴舌吐吐,對我直直笑,親像teh替我歡喜。

我心內nā無爽快,會對「Lucky」講心事。伊會聽kah耳仔phak-phak,tiām-tiām直直tìm頭,目睭lia̍h我金金看,親像了解我ê鬱卒,叫我mài傷心,hō͘我bē記得艱苦。

我無閒ê時陣,「Lucky」會tī我ê身軀邊se̍h來se̍h去,kā伊ê球咬來我ê腳邊,不時用無辜ê眼神kā我看,尾溜直直搖,想beh招我kap伊tàu-tīn sńg。
我nā teh準備考試,讀到三更半暝,「Lucky」會khû tī我ê眠床邊kho̍k-kho̍k仔等,等候我去歇睏。伊著是chiah-ni̍h貼心,chiah會hō͘我疼入心。有伊ê陪伴,我感覺一點仔著bē孤單。

我一冬一冬teh大漢,「Lucky」sòa一冬一冬teh變老。原本烏金滑溜ê毛,已經無khah早hiah-ni̍h súi ah。動作mā愈來愈慢鈍,無親像往早hiah-ni̍h lú-lia̍h,連目睭mā看bē真ah。著算是按呢,我iáu是真疼惜伊、真愛伊。

Tī我成長ê過程中,是「Lucky」陪我tàu-tīn大漢- -ê,我已經真慣sì有伊做伴ê日子。「Lucky」hō͘我了解,m̄-nā是人kap人會使做朋友,人類kap動物ê友情mā真寶貴。對我來講,「Lucky」m̄-nā是一隻狗仔niā-niā,tī我ê心目中,「Lucky」永遠是我上心愛、上má-chih ê chhit-thô伴。

台灣字(白話字)版
Góa ê Chhit-thô-phōaⁿ

Góa bat thiaⁿ a-pah kóng- -kòe, i sè-hàn tòa tī chng-kha, ū chin chē chhit-thô-phōaⁿ. Tû-liáu chhù- -nih ê hiaⁿ-tī chí-mōe kap ha̍k-hāu ê tông-o̍h í-gōa, iáu ū chē-chē chhù-piⁿ thâu-bóe ê gín-á-phōaⁿ. Ta̍k-kang sì-kè lōa-lōa-sô, khòaⁿ sī beh thiàu soh-á, sńg chu-á, ī ang-á-phiau, á-sī beh pān kong-hóe-á, tèng kan-lo̍k, pàng hong-chhoe. Chí-iàu chhut-siaⁿ hoah- -chi̍t-ē, sûi-sî lóng ū chi̍t tōa-tīn sí-tiong kiam ōaⁿ-thiap ê chhit-thô-phōaⁿ ē cháu óa- -lâi. Tāi-ke sio-chio lâi khì sńg, si̍t-chāi sú lâng chin hoâi-liām.

Thiaⁿ-tio̍h a-pah án-ne kóng, hō͘ góa chiok him-siān. In-ūi tōa-pō͘-hūn ê sî-kan, góa sī tī tō͘-chhī tōa-hàn- -ê, pêng-siông-sî-á lóng koaiⁿ tiàm chhù-lāi. Góa ûi-it ê chhit-thô-phōaⁿ, tio̍h sī gún tau hit chiah káu-á “Lucky”. I sī gún a-bú tī kong-si ê mn̂g-kha-kháu khioh-tio̍h- -ê. Hit-tang-chūn, iáu chin sè chiah. Khòaⁿ- -khí-lâi chiah chhut-sì bô-gōa-kú. M̄-chai siáⁿ-mih goân-in hō͘ lâng pàng-siⁿ, sòa lâi lī-khui in ma-ma ê sin-khu-piⁿ. Gún a-bú khòaⁿ i khó-liân, kā i phō tńg-lâi chhī. “Lucky” lú chhī lú tōa chiah, mā lú lâi lú ài sńg. Tng teh hoat chhùi-khí ê sî, siōng ài o͘-pe̍h kā mi̍h-kiāⁿ. Chhián-thoa-á, toh-á-kha, í-á-koaiⁿ ta̍k-hāng kā, te̍k-pia̍t sī góa ê pò͘-ê-á, i siōng ài, tiāⁿ-tiāⁿ hō͘ i kā kah pháiⁿ-pháiⁿ- -khì.

“Lucky” sin-khu-téng ê mo͘ o͘-lu-lu koh phòng-sai-sai, ba̍k-chiu îⁿ-lìn-lìn, seⁿ chò kó͘-chui oa̍h-kut koh gâu sai-nai, sèng-tē koai-khá koh un-sûn. M̄-koán tōa-lâng á-sī gín-á, lóng chin ài kap i sńg. Ū i tī leh ê só͘-chāi, put-sî lóng ē thiaⁿ-tio̍h chin chē chhiò-siaⁿ. I kap gún tàu-tīn seng-oa̍h, chhin-chhiūⁿ gún tau ê chi̍t hūn-chú, gún tiāⁿ-tiāⁿ chhōa i sì-kè pha-pha-cháu. Lâng kóng, “Káu-á sī jîn-lūi siōng sí-tiong ê pêng-iú.” Chit kù ōe kóng liáu chi̍t-tiám-á tō bô m̄-tio̍h, i chiâⁿ gâu kò͘-chhù. Nā ū seⁿ-hūn-lâng lâi gún tau, i tio̍h ē ngauh! ngauh! ngauh! ti̍t-ti̍t pūi bô thêng. Kui-ke-hóe-á tōa-tōa sè-sè lóng chin thiàⁿ-sioh- -i.

Sui-bóng “Lucky” kan-ta sī chi̍t chiah káu-á, m̄-kú góa kap i ê kám-chêng pí jīm-hô lâng koh-khah chhin. Ē-kì-tit chêng kúi-tang-á, gún sió-mōe tú-á chhut-sì, a-bú bô-êng teh chhōa sió-mōe, bô-hoat-tō͘ chhiūⁿ chá-chêng kâng-khoán, choân cheng-sîn chiàu-kò͘- -góa. A-pah ê khang-khòe mā bô-êng-chhih-chhih, góa chí-hó chiām-sî tńg-khì chng-kha, kap a-má tâng-chê tòa. Hó-ka-chài! Ū “Lucky” pôe-phōaⁿ góa, ta̍k-àm beh khùn ê sî, góa it-tēng ài kā i lám-tiâu leh, chiah ū-hoat-tō͘ khùn. Gún mê-ji̍t chò-hóe, m̄-koán góa kiâⁿ kàu tó-ūi, i tio̍h tòe kàu tó-ūi. Ū i chò-phōaⁿ ê ji̍t-chí, bē-su chia̍h-tio̍h thn̂g-kâm-á kâng-khoán, hit chióng tiⁿ-but-but ê hó chu-bī, hō͘ lâng hoaⁿ-hí sim-hoe-khui.

Piān-nā khì ha̍k-hāu, góa lóng kî-thāi kóaⁿ-kín pàng-o̍h, thang tńg-khì kap “Lucky” chhit-thô. Góa chi̍t-ē kàu chhù, chheh-pau tàn leh, tio̍h ē seng kā i chhī hō͘ pá, khan i khì kong-hn̂g sàn-pō͘. Ta̍k-piàn chhut-mn̂g, i lóng cháu chiok kín- -ê, liân góa khiâ thih-bé mā jiok bē-tio̍h. “Lucky” siōng ài sńg kiû, m̄-koán góa kā kiû khian khì gōa-hn̄g ê só͘-chāi, i lóng ē hoat-hui cháu pah-bí ê hó kang-hu, chin kín tio̍h kā kiû kā tńg-lâi hō͘- -góa, bóe-liu koh it-ti̍t iô, khòaⁿ- -khí-lâi chiâⁿ ū koan-kūn ê pān. I sńg kiû lóng sńg bē siān, ū sî-chūn, góa ē thiau-kang kā kiû thau-thau-á chhàng- -khí-lâi, hō͘ i kap kiû bih-sio-chhōe. I chin khiáu, phīⁿ-á koh chin lāi, chia phīⁿ hia phīⁿ, kiû liâm-mi tio̍h chhōe- -tio̍h ah, si̍t-chāi ū-kàu lī-hāi! Kap i chò-hóe sńg, tiāⁿ-tiāⁿ ē bē-kì-tit sî-kan, lóng kàu ji̍t-thâu beh lo̍h-soaⁿ ah, chiah chai-iáⁿ thang tńg-khì chhù- -nih chia̍h àm-tǹg.

Góa khoài-lo̍k ê sî-chūn, ē chhiùⁿ-koa pun “Lucky” thiaⁿ. I ē ná thiaⁿ ná se̍h-lin-long, bē-su teh thiàu-bú kâng-khoán, thiàu kah chhùi-á khui-khui, chhùi-chi̍h thò͘-thò͘, tùi góa ti̍t-ti̍t chhiò, chhin-chhiūⁿ teh thè góa hoaⁿ-hí.

Góa sim-lāi nā bô sóng-khoài, ē tùi “Lucky” kóng sim-sū. I ē thiaⁿ kah hīⁿ-á phak-phak, tiām-tiām ti̍t-ti̍t tìm-thâu, ba̍k-chiu lia̍h góa kim-kim-khòaⁿ, chhin-chhiūⁿ liáu-kái góa ê ut-chut, kiò góa mài siong-sim, hō͘ góa bē-kì-tit kan-khó͘.

Góa bô-êng ê sî-chūn, “Lucky” ē tī góa ê sin-khu-piⁿ se̍h lâi se̍h khì, kā i ê kiû kā lâi góa ê kha-piⁿ, put-sî iōng bû-ko͘ ê gán-sîn kā góa khòaⁿ, bóe-liu ti̍t-ti̍t iô, siūⁿ beh chio góa kap i tàu-tīn sńg.

Góa nā teh chún-pī khó-chhì, tha̍k kàu saⁿ-kiⁿ-pòaⁿ-mî, “Lucky” ē khû tī góa ê bîn-chhn̂g-piⁿ kho̍k-kho̍k-á tán, tán-hāu góa khì hioh-khùn. I tio̍h sī chiah-ni̍h tah-sim, chiah ē hō͘ góa thiàⁿ ji̍p-sim. Ū i ê pôe-phōaⁿ, góa kám-kak chi̍t-tiám-á tio̍h bē ko͘-toaⁿ.

Góa chi̍t tang chi̍t tang teh tōa-hàn, “Lucky” sòa chi̍t tang chi̍t tang teh piàn lāu. Goân-pún o͘-kim ku̍t-liu ê mo͘, í-keng bô khah-chá hiah-ni̍h súi ah. Tōng-chok mā lú lâi lú bān-tūn, bô chhin-chhiūⁿ éng-chá hiah-ni̍h lú-lia̍h, liân ba̍k-chiu mā khòaⁿ bē chin ah. Tio̍h sǹg sī án-ne, góa iáu-sī chin thiàⁿ-sioh- -i, chin ài- -i.

Tī góa sêng-tióng ê kòe-thêng tiong, sī “Lucky” pôe góa tàu-tīn toā-hàn- -ê, góa í-keng chin koàn-sì ū i chò-phōaⁿ ê ji̍t-chí. “Lucky” hō͘ góa liáu-kái, m̄-nā sī lâng kap lâng ē-sái chò pêng-iú, jîn-lūi kap tōng-bu̍t ê iú-chêng mā chin pó-kùi. Tùi góa lâi kóng, “Lucky” m̄-nā sī chi̍t chiah káu-á niā-niā, tī góa ê sim-bo̍k-tiong, “Lucky” éng-oán sī góa siōng sim-ài, siōng má-chih ê chhit-thô-phōaⁿ.

讀hōo你聽

 

 

本文僅代表作者立場,不代表本平台立場

分享文章

Facebook Comments 文章留言

編輯中心
編輯中心http://vigormedia.tw/
銳傳媒 編輯中心 http://vigormedia.tw/

專欄

推薦閱讀